3.مستند گفتن ، مستند شنیدن ( پرورش تفکر انتقادی )
تفکر انتقادی به معنای « رد نکردن هر چیز و نپذیرفتن هر چیز بدون دلیل و ملاک های درست» است.
اگر یاد بگیریم که حرفهای معتبر و منطقی بزنیم و برای شنیده ها دنبال سند و اعتبار سخن باشیم، بسیاری از شایعات، خرافات، و توطئه ها بی اثر میشود. کشورهایی در اوج نا امنی وجود دارند که با تبلیغات، مهد امنیت نمایانده میشوند و کشوری دیگر در اوج امنیت و شکوفایی را با شایعه سازی و زیر سوال بردن مدام ، در استرس و احساس نا امنی نگاه میدارند. گرچه نا صحیح بودن بسیاری از شایعات ، بعدا معلوم میشود اما حس نارضایتی و نابسامانی برای مردم باقی میماند. اگر یکی دو نفر خبری را بدهند، حتما صحت دارد؟ رگر بگویند خودمان دیدیم یا خودمان شنیدیم چه؟ آیا اتفاق افتاده که خودمان چیزی را اشتباه دیده یا ناقص و جابجا شنیده باشیم؟ از راهکارهای مدیریتی این است که : همیشه حرفی را بزن که بتوانی بنویسی، چیزی را بنویس که بتوانی امضا کنی و چیزی را امضا کن که بتوانی پایش بایستی. - با هر کس باید مثل خودش رفتار کرد؟ کی گفته؟ مامانم میگه شنیده ای که میخواهند تاریخ ایران را از کتابهای مدارس حذف کنند؟ از کی شنیده ای؟ روزنامه ها نوشته اند. کدام روزنامه؟ همین روزنامه..... همین روزنامه که امروز بعضی مطالبش تکذیب شد؟ شنیده ای که وزیر جدید میخواهد بین همه راهرو ها دیوار بکشد؟ کی گفته؟ همه میگویند. اگر مطلبی را چند نفر بگویند، نظر همه است؟ اگر موضوعی را همه بگویند ، حتما درست است ؟ به نظر شما هر شنیده ای را باید نقل کرد و به دیگر ی گفت؟ آیا دهان بینی و زودباوری نشانه ی بی فکری نیست؟
پیامبر اعظم( ص) فرمودند: ای اباذر سخنان زاید را حذف کن و سخن به مقداری که نیازت را برآورد برای تو بس است. ای اباذر در دروغگویی شخص همین بس که هرچه را بشنود نقل کند. ای اباذر هیچ چیز برای حبس کردن طولانی در زندان سزاوار تر از زبان نیست. ای اباذر ، خدا نزد زبان هر گوینده حاضر است، پس شخص باید از خدا پروا داشته باشد و بداند که چه میگوید.
( مجالس صدوق، باب ۱۱۸، ص۳۳۹)
